Πότε μεταφράστηκαν για πρώτη φορά στίχοι του Leonard Cohen στη χώρα μας; Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου ένα παλιό βιβλίο τού Ανδρέα Αγγελάκη (1940-1991), σχετικό με το θέμα μας, που με ξάφνιασε.
Για το χώρο του ελληνικού ροκ (ας ξεκινήσουμε από ’κει), ο Ανδρέας Αγγελάκης υπήρξε ένας από τους πιο καταξιωμένους στιχουργούς του, αν αναλογιστούμε τα ωραία λόγια που έγραψε στα seventies για τους Λήδα-Σπύρος και βεβαίως για την «Επικίνδυνη Ισορροπία» (μουσικές Σπύρος Βλασσόπουλος, ενορχηστρώσεις Σαράντης Κασσάρας, τραγούδι Βλάσσης Μπονάτσος).
Ίσως το πρώτο μοντέρνο στιχάκι τού Αγγελάκη να ήταν η «Αντζέλικα», που είχαν πει οι συντοπίτες του (από τον Πειραιά) Blue Birds το 1968, ενώ δικά του λόγια τραγούδησαν η Μαρίνα, η Ελπίδα κ.ά. – και δεν αναφερόμαστε, εδώ, στις «έντεχνες» παρουσίες του στη δισκογραφία, που είναι κι αυτές πολλές.
Να υπενθυμίσουμε ακόμη πως ο Αγγελάκης υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη του ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Ελλάδας), ενώ η βιβλιογραφία του περιλαμβάνει περισσότερα από 30 βιβλία (ποίηση, θέατρο, πεζογραφία, παιδικά λογοτεχνήματα, δοκίμιο, μεταφράσεις).
Μέχρι πριν λίγο καιρό είχα την εντύπωση πως οι πρώτες μεταφράσεις ποιημάτων-τραγουδιών του Leonard Cohen στη γλώσσα μας ήταν εκείνες της ποιήτριας Ολυμπίας Καράγιωργα και του Τάκη Μενδράκου από τα μέσα του ’70, σ’ ένα τεύχος του περιοδικού Διαγώνιος που εξέδιδε, ως γνωστόν, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στη Θεσσαλονίκη. Τώρα όμως έχω διαγράψει αυτήν την εντύπωση, καθώς ο Αγγελάκης φαίνεται πως κατέχει την πρωτιά.
Αναφερόμαστε στο βιβλίο του Μικρό Ανθολόγιο Παγκόσμιας Ποίησης [Καστανιώτης, Αθήνα 1971], στο οποίο ο πειραιώτης ποιητής μεταφράζει συναδέλφους του από διάφορες χώρες – Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία, Γιουγκοσλαβία, Γερμανία, Σουηδία, Αυστρία, Ισπανία, Σοβιετική Ένωση, Μεξικό, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Καναδάς. Από τον Καναδά, φυσικά, επελέγη ο Leonard Cohen. Να τι διαβάζουμε στην εισαγωγή, εν σχέσει και με τον Cohen:
«Και είναι τόσα πολλά αυτά που λένε οι σύγχρονοι ποιητές – πολλοί απ’ αυτούς νεαρώτατοι, ο Gregor Strniša γεννήθηκε το 1930, ο Josef Hrubý το 1932, ο Γεφτουσένκο το 1933 και ο Cohen, που μελοποιεί ο ίδιος τα ποιήματά του, είναι το καινούργιο είδωλο στην ποπ μουσική(…)».
Το όλον εδώ…